Hoe klinkt een opgeblazen speaker?

Je bent heerlijk naar je favoriete muziek aan het luisteren, je draait het volume nog iets hoger… en ineens hoor je geen kraakhelder geluid meer, maar alleen een boel gekraak. Als het geluid ook bij een lager volume vervormd blijft klinken, is de kans helaas groot dat je een opgeblazen speaker hebt. Wat nu?

Een krakend geluid uit je luidsprekers kan een ergernis zijn. Naarmate apparatuur zoals een versterker of computer luidspreker ouder wordt, is het waarschijnlijker dat kleine stofdeeltjes zich ophopen op de volumeknoppen of de de treble / bass knoppen.

Als er een vreemd geluid uit je versterker komt, is het mogelijk dat er iets heel erg mis is met de versterker en dat je hem moet inleveren voor reparatie. Het zou ook een gemakkelijke oplossing kunnen zijn, als we weten wat het probleem werkelijk is. Lees verder om erachter te komen hoe je een opgeblazen speaker kunt herkennen en wat de volgende stappen zijn die je nu moet ondernemen.

Wat is een opgeblazen speaker?

Als je speaker is opgeblazen, hoor je onmiddellijk een vervormd geluid of zelfs gekraak. In de meeste gevallen is een opgeblazen luidspreker het resultaat van langdurig spelen op een te hoog volume. Dit kan te wijten zijn aan het feit dat je versterker en luidsprekers niet op elkaar zijn afgestemd of dat je aan de knop blijft draaien. Passieve luidsprekers hebben een externe versterker nodig, dus als dit met die van jou is gebeurd, is het waarschijnlijk tijd om ze allebei te vervangen. Actieve speakers hebben een ingebouwde versterker, waardoor ze altijd goed met elkaar gematched zijn.

Zo kun je een opgeblazen speaker herkennen

Dat een speaker opgeblazen is, betekent eigenlijk dat de spoel beschadigd is. Dit gebeurt meestal doordat de speaker een verstoord signaal heeft ontvangen of doordat het gevraagde vermogen hoger is dan de luidspreker aan kan. De spoel kan dan zo heet worden dat deze verbrandt. Het resultaat: vervormd geluid, gekraak, of zelfs helemaal geen geluid meer. Soms kun je dit zelfs ruiken! Ook de beste kwaliteit luidspreker kan opgeblazen worden.

Wil je zeker weten dat de speaker opgeblazen is? Je kunt dit op de volgende manier testen:

1. Haal de stekker van je actieve speaker uit het stopcontact of koppel je passieve speaker los van de versterker.
2. Leg de luidspreker neer op z’n achterkant en schroef het rooster er vanaf.
3. Druk de hele woofer voorzichtig een centimeter in met je vingers verspreid over het oppervlak. Moet je kracht zetten of zit de woofer zelfs helemaal vast? Of kun je de woofer makkelijk indrukken, maar hoor je een krassend of schrapend geluid? 

Je hebt alle stappen doorlopen en wacht nu op het resultaat. Is je speaker daadwerkelijke opgeblazen? 

Wil je het echt zeker weten? Dan zul je de speaker open moeten snijden. Zo kun je zien of de spoel daadwerkelijk verbrand is. Denk eraan dat dan wel de eventuele garantie vervalt.

In 8 stappen de oorzaak van krakend geluid achterhalen

Als je dat krakende geluid uit je luidsprekers wilt krijgen, zoek dan eerst uit wat de oorzaak is. In de volgende 8 eenvoudige stappen zullen we het probleem achterhalen met contactspray. We gaan ervanuit dat de oorzaak komt door vuil in de volumeknop.

1. Bepaal de oorzaak. Als je een krakend geluid uit je speaker hoort komen, kan dat verschillende oorzaken hebben. Zorg er in de eerste plaats voor dat de versterker aan staat en dat er geluid over de speakers te horen is. Het gekraak zal bij het draaien aan de volumeknop duidelijker aanwezig moeten zijn. Hoe luider de muziek, hoe opvallender het gekraak wordt. In dit geval is de oorzaak gevonden. Voordat we naar de 2e stap gaan, ontkoppel de versterker volledig door de stekker uit het stopcontact te halen.
2. Verwijder de schroeven. Nu je je versterker spanningsloos hebt gemaakt, kunnen alle schroeven eruit. Wees voorzichtig, want soms zitten ze in plastic schroefdraad en dan bestaat het risico dat ze afbreken omdat er te hard aan getrokken wordt.
3. Verwijder de bedieningsknoppen. Verwijder nu de regelknoppen van je versterker. Om er zeker van te zijn dat we goed bij de regelknoppen kunnen, moet je ook het frontpaneel eraf halen (hangt af van het type). Over het algemeen zijn de plastic onderdelen bedrukt met een geribbelde potentiometer en kunnen soms loskomen door eronder te trekken of wrikken. in sommige gevallen volstaat het om ze tegen de wijzers van de klok in te draaien tot er genoeg kracht wordt uitgeoefend om ze lichtjes van hun plaats te doen springen.
4. Verwijder de behuizing. Nu we alle noodzakelijke schroeven hebben losgedraaid en de regelaars van onze potentiometers hebben verwijderd, kunnen we voorzichtig hun behuizing verwijderen. Wees voorzichtig dat je niets in het bijzonder aanraakt, want er kunnen nog onderdelen op zitten die mogelijk spanning bevatten.
5. Contactspray. Contactspray is een snelwerkend, duurzaam en betrouwbaar product dat kan worden gebruikt voor het verwijderen van vuilresten van allerlei gevoelige apparatuur. Wij raden het gebruik van contactsprays zoals die van WD-40 aan om elk type of formaat klus aan te pakken waarmee je geconfronteerd kunt worden bij het reinigen van jouw apparatuur.
6. Aan de slag met contactspray. Nadat je de contactspray hebt aangebracht, plaatst je de versterker zodanig dat de volumepotmeter naar het plafond wijst. In deze positie is het gemakkelijk voor de vloeistof om door te dringen en vuil of residu te verwijderen van wat anders een ontoegankelijk gebied zou zijn op deze potentiometers. Zorg er dus voor dat je beide zijden gelijkmatig insmeert door te spuiten op de plaats waar ze samenkomen.
7. Draai de potmeter, en draai hem dan meteen weer terug om er zeker van te zijn dat alle contacten goed gereinigd zijn door de contactspray.
8. Reinig de andere potmeters. Het is belangrijk om voor je instrument te zorgen! Als je ooit het geluid hebt horen kraken als je aan de draaiknoppen voor de lage of hoge tonen draait, dan is dit ook een gelegenheid voor een grondige schoonmaakbeurt. Spuit deze direct in en doe dit alleen als ze enige vorm van vervorming veroorzaken.

Het is verbazingwekkend wat je in slechts 8 stappen kunt doen! Als alles goed gaat, is het gekraak verdwenen en klinken uw luidsprekers weer geweldig. Zet de versterker voorzicht in elkaar en laat de contactspray volledig verdampen.

Een opgeblazen speaker – wat nu?

Helaas kun je een opgeblazen speaker meestal niet repareren, maar zul je de hele woofer of tweeter (afhankelijk van welke speaker opgeblazen is) moeten vervangen. Deze zijn vaak los verkrijgbaar, zodat je zelf je luidspreker kunt repareren en niet meteen ook een nieuwe speakerkast hoeft aan te schaffen. Dit scheelt vooral als je speakers met een aparte woofer en tweeter hebt, of zelfs een luidspreker met meerdere woofers.

Heb je heel dure speakers van topkwaliteit? Of heb je een vintage luidspreker waarvoor geen geschikte nieuwe speakers verkrijgbaar zijn? In sommige gevallen is het mogelijk om deze te ‘reconen’. Dan worden alle bewegende delen van de opgeblazen speaker vervangen, maar dus niet de hele speaker. Dit kun je het beste aan een professional overlaten, omdat het een lastig proces is.

Een opgeblazen speaker voorkomen

Omdat een opgeblazen speaker meestal niet gerepareerd kan worden, is het beter om te voorkomen dat je je speakers opblaast. Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen om de kans te verkleinen, afhankelijk van of je passieve of actieve speakers hebt:

• Als je passieve luidsprekers hebt, is het essentieel dat je ze aansluit op een versterker met het juiste vermogen. Is je versterker te zwaar, dan kan de speaker het geleverde vermogen niet aan en zal daardoor opblazen. Is de versterker te licht? Dan zal deze eerder gaan clippen. De versterker verstuurt dan een verstoord signaal naar de speaker, die ook daardoor kan opblazen.
• Voor zowel actieve als passieve speakers geldt dat je je installatie niet te hard mag zetten. Draai het volume omlaag zodra je een krakend of vervormd geluid hoort, want dit is een teken dat je de speaker aan het beschadigen bent.

Dit is belangrijk om te weten: geen enkele speaker set kan niet worden opgeblazen. Je bent dus nooit 100% veilig – net als met een auto hangt het van je eigen rijgedrag af of je een bekeuring krijgt of niet; maar voor de meeste mensen zal rijden niet resulteren in een dure boete omdat ze langzamer rijden dan de snelheidslimiet.

Hetzelfde geldt voor het je speakers en geluid. Je kunt een beschadigd systeem niet repareren. Je moet het volume onmiddellijk zachter zetten als je ook maar de kleinste vorm van vervorming of gekraak opmerkt, want dat betekent dat er al schade is aan je luidsprekers en dat er een onomkeerbaar proces op gang is gekomen.

Valt een opgeblazen speaker onder garantie?

Speakers kunnen kapot gaan, en soms kun je er geen garantie op krijgen. Een opgeblazen speaker is het resultaat van onprofessioneel gebruik wat schade heeft veroorzaakt die niet onder de garantie valt – ookal was dat in eerste instantie natuurlijk niet de bedoeling. Stel je eens voor dat je met je nieuwe auto een ritje gaat maken en later een vervelende kras op de zijkant ontdekt. Hoe vervelend de schade ook is, valt dit meestal niet onder de garantie.

Ruim assortiment speakers

Dus hoe klinkt een opgeblazen speaker? Je weet nu dat je een opgeblazen speaker kunt herkennen aan onder andere het vervormde, krakende geluid. Bovendien ken je nu verschillende manieren om te voorkomen dat je je luidsprekers opblaast, waardoor je kunt blijven genieten van topkwaliteit geluid. Moet je toch een speaker vervangen of ben je op zoek naar een complete nieuwe geluidsinstallatie? Neem dan snel een kijkje in ons uitgebreide assortiment.